یادی از شاعر «باز باران با ترانه»
تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۵۸۶۴۷
شعر «باز باران با ترانه»، یکی از شعرهایی است که در خاطره جمعی ما مانده و گاه آن را در روزهای بارانی زمزمه می‌کنیم و«شاد و خرم» به دوران کودکی می‌رویم.
به گزارش ایران اکونومیست، «سیدمجدالدین میرفخرایی»، متخلص به «گلچین گیلانی» زاده ۱۱ دی ۱۲۸۸ در رشت که ۲۹ آذر ۱۳۵۱ در ۵۰ سالگی در لندن به علت بیماری از دنیا رفت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او پزشک و شاعر و از خانواده‌ای سرشناس بود. مجدالدین تحصیلات مقدماتی را در زادگاهش گذراند و پس از پایان این دوره به تهران آمد. تحصیل در دوره اول متوسطه را در مدرسه سیروس گذراند و از دوستان نزدیک او، در این دوره (۱۳۰۴-۱۳۰۷) ذبیح‌الله صفا بود.
گلچین بعد در شعبه ادبی دبیرستان دارالفنون ثبت‌نام کرد و در این دوره شاگرد استادانی چون وحید دستگردی و عباس اقبال آشتیانی بود. گلچین مخصوصا با وحید دستگردی (مدیر مجله ارمغان) روابط نزدیکی داشت. از همین زمان هم همکاری او با مجله «ارمغان» و مجله «فروغ» چاپ رشت(مدیریت ابراهیم فخرایی) آغاز شد برای اولین بار شعر او در سال ۱۳۰۷ در مجله «ارمغان» به چاپ رسید.
او سپس وارد دارالمعلمین عالی شده و در رشته فلسفه و علوم تربیتی دانش‌آموخته شد. او در آزمون آخرین گروه صد نفری اعزام دانشجو به اروپا در سال ۱۳۱۲ پذیرفته شد و به انگلستان رفت. او ابتدا به تحصیل رشته ادبیات پرداخت اما مدتی نگذشت که از تحصیل در ادبیات دست کشید و برخلاف قوانین و مقررات اعزام دانشجو که او را از تغییر رشته باز داشته بود، به رشته پزشکی پرداخت. همین امر موجب قطع هزینه تحصیلی او شد، اما گلچین از پای ننشست و به واسطه اقدامات خود و خانواده‌اش در ایران، مدتی بعد کمک هزینه تحصیلی او برقرار شد تا اینکه جنگ جهانی دوم درگرفت و دولت ایران همه دانشجویان اعزامی را به ایران فراخواند اما گلچین به این اخطار وقعی ننهاد و در آن سال‌های سخت همچنان در لندن ماند. در این دوره، با تعطیلی دانشگاه و نرسیدن پول در ایران، ناگریز در زیر بمباران لندن به کارهایی چون گویندگی در رادیوی انگلستان و راندن آمبولانس(لاری) و غیره پرداخت. بعد از پایان جنگ جهانی دوم او توانست به تحصیلات خود ادامه دهد و در رشته بیماری‌های گرمسیری تخصص بگیرد.
او بارها در مکاتبات خود با دکتر حسینعلی سلطان‌زاده پسان، از دوستان نزدیکش تلویحا از آمدن قریب‌الوقوع خود به ایران سخن گفته بود اما هر بار به عللی این کار انجام نگرفت و او تا پایان عمر در لندن ماندن و دیگر به ایران بازنگشت.
همانطور که اشاره شد گلچین از نوجوانی به شاعری پرداخت و کم‌کم به شهرت دست یافت. چند شعر از او در روزنامه‌های رشت و بعدها در مجله‌های ارمغان، روزگار نو، فروغ، و سخن منتشر شد.
گلچین گیلانی نخستین شاعر نوپردازی است که شعرش به کتاب‌های ابتدایی راه یافت. شعر «بارانِ» او، که بخشی از آن، از چند دهه پیش به این سو، در کتاب‌های درسی به چاپ رسید، معروف است.
باز باران
با ترانه
با گهرهای فراوان
می‌خورد بر بام خانه
من به پشت شیشه تنها
ایستاده در گذرها
رودها را افتاده
شاد و خرم
یک دو سه گنجشک پر گو
باز هر دم
می‌پرند این سو و آن سو
می‌خورد بر شیشه و در
مشت و سیلی
آسمان امروز دیگر نیست نیلی
یادم آرد روز باران
گردش یک روز دیرین
خوب و شیرین
توی جنگلهای گیلان
کودکی ده ساله بودم
شاد و خرم نرم و نازک
چست و چابک
از پرنده از چرنده از خزنده
بود جنگل گرم و زنده
آسمان آبی چو دریا
یک دو ابر اینجا و آنجا
چون دل من روز روشن
بوی جنگل تازه و تر
همچو می مستی دهنده
بر درختان می‌زدی پر
هر کجا زیبا پرنده
برکه‌ها آرام و آبی
برگ و گل هر جا نمایان
چتر نیلوفر درخشان
آفتابی
سنگها از آب جسته
از خزه پوشیده تن را
بس وزغ آن جا نشسته
دمبدم در شور و غوغا
رودخانه
با دو صد زیبا ترانه
زیر پاهای درختان
چرخ می‌زد همچو مستان
چشمه‌ها چون شیشه‌های آفتابی
نرم و خوش در جوش و لرزه
توی آنها سنگ ریزه
سرخ و سبزو زرد و آبی
با دو پای کودکانه می‌دویدم همچو آهو
می‌پریدم از سر جو
دور می‌گشتم ز خانه
می‌پراندم سنگ ریزه
تا دهد بر اب لرزه
بهر چاه و بهر چاله
می‌شکستم کردخاله
می‌کشانیدم به پایین
شاخه‌های بید مشکی
دست من می‌گشت رنگین
از تمشک سرخ و مشکی
می‌شنیدم از پرنده داستانهای نهانی
از لب باد وزنده
رازهای زندگانی
هر چه می‌دیدم آنجا
بود دلکش بود زیبا
شاد بودم می‌سرودم
روز ای روز دلارا
داده ات خورشید رخشان
این چنین رخسار زیبا
ورنه بودی زشت و بی جان
با همه سبزی و خوبی
گو چه می‌بودند جز پاهای چوبی
گر نبودی مهر رخشان
روز ای روز دلارا
گر دلارایی است از خورشید باشد
اندک اندک رفته رفته ابرها گشتند چیره
آسمان گردید تیره
بسته شد رخساره خورشید رخشان
ریخت باران ریخت باران
جنگل از باد گریزان
چرخها می‌زد چو دریا
دانه‌های گرد باران
پهن می‌گشتند هر جا
برق چون شمشیر بران
پاره می‌کرد ابرها را
تندر دیوانه غران
مشت می‌زد ابرها را
روی برکه مرغ آبی
از میانه از کناره با شتابی
چرخ می‌زد بی شماره
گیسوی سیمین ما را
شانه می‌زد دست باران
بادها با فوت خوانا
می نمودندش پریشان
سبزه در زیر درختان
رفته رفته گشت دریا
توی این دریای جوشان
جنگل وارونه پیدا
به چه زیبا بود جنگل
بس ترانه بس فسانه
بس فسانه بس ترانه
بس گوارا بود باران
می‌شنیدم اندر این گوهر فشانی
رازهای جاودانی پندهای آسمانی
بشنو از من کودک من
پیش چشم مرد فردا
زندگی خواه تیره خواه روشن
هست زیبا هست زیبا هست زیبا
نخستین کتاب گلچین «نهفته» نام دارد که در سال ۱۹۸۴/ ۱۳۲۷ شمسی در لندن به چاپ رسید و اکنون نسخه‌های معدودی از آن در دست است. دومین کتاب گلچین «مهر و کین» است که تاریخ چاپ ندارد، ولی در تهران چاپ شده است. سومین کتاب او هم «گلی برای تو» نام دارد که در انتشارات خوارزمی در تهران به چاپ رسید و مهم‌ترین اشعار او را در ۱۵ سال آخر عمرش را در بر می‌گیرد.
شعری دیگر از گلچین گیلانی
در کنار چشمه من می‌سوختم / آب را چون نفت می‌افروختم
آفتاب آتشین بر برگ من/ می‌نشست و زنده می‌شد مرگ من
باد می‌نوشید روی آب ناب/ شعله می‌زد عکس خشکم توی آب
باغبان هرگز به یاد من نبود/ از کنارم می‌گذشت و می‌سرود
«آن دلارام سفید من کجاست؟/ آن گل سرخ امید من کجاست؟
روز و شب می‌خوانمش، می‌جویمش/ توی باغ آرزو می‌بویمش
هرچه می‌گردم نمی‌بینم نشان/ چشمه کو، ای دل، دل آتش‌فشان؟»
در کنار چشمه من می‌سوختم،/ دیدگان بر باغبان می‌دوختم
می‌سرود و می‌گذشت و می‌گریست/ کاش می‌دانست اشکش زندگی‌ست!
(مارس ۱۹۵۱، لندن)
منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: گلچین گیلانی
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: گلچین گیلانی چاپ رسید
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۵۸۶۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برگزاری مراسم گرامیداشت فردوسی ترکمن‌ها در همه شهرستانهای گلستان
ایسنا/گلستان معاون سیاسی امنیتی استاندار گلستان، برگزاری مراسم سالگرد تولد مختومقلی فراغی شاعر پرآوازه ایرانی قوم ترکمن را فرصت خوبی برای نمایش دوباره وحدت در گلستان دانست و خبر داد: امسال برنامه‌های متنوعی برای گرامیداشت این شاعر نامی در شهرستانهای استان برگزار می‌شود.
سیدعلی مهاجر شامگاه دوشنبه ۱۰ اردیبهشت در چهارمین جلسه هماهنگی و برنامه ریزی نکوداشت ۲۹۱ مین سالگرد تولد شاعر و عارف نامی و بلند آوازه ترکمن، در جوار آرامگاه وی در مراوه تپه اظهار کرد: امسال برای دومین بار برنامه‌های متنوعی به مناسبت دهه گرامیداشت این شاعر نامی در تمام ۱۴ شهرستان استان برگزار می‌شود.
وی برگزاری سالگرد تولد مختومقلی را فرصت خوبی برای نمایش دوباره وحدت در گلستان دانست و گفت: اقوام و مذاهب ساکن در این دیار در یک سنگر فعالیت دارند و با اتحاد در مقابل همه موانع و چالش‌ها ایستادگی می‌کنند.
معاون استاندار گلستان افزود: با توجه به حجم بالای مهمانان شرکت کننده در آیین گرامیداشت تولد مختومقلی باید تدابیر لازم برای کاهش بار ترافیکی و ارائه خدمات امدادی، اورژانسی، ساماندهی پارکینک خودروها و روشنایی محوطه و زیباسازی محل آرامگاه و اطراف آن با لوازمی که معرف قومیت ترکمن است، اندیشیده شود.
سید علی مهاجر معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار گفت: مختومقلی فراغی عارف و دانشمند فرزانه‌ای است که در راستای انسانیت، تقوا و ترویج فرهنگ قرآن کریم و احترام به اهل بیت (ع) همت گمارده است.
او افزود: شعر و هنری که در راستای آموزه‌های دینی و اسلامی با ایجاد و تداوم وحدت و همدلی و رضای خداوند متعال، پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) را به همراه داشته باشد، ماندگار خواهد بود.
وی تاکید کرد: ادارات کل و دستگاه‌های اجرائی استان و شهرستان، در راستای هر چه باشکوه‌تر برگزار شدن این مراسم تلاش و همکاری لازم را داشته باشند.
فرماندار شهرستان مراوه تپه هم با بیان اینکه مراسم بزرگداشت این شاعر شهیر قوم ترکمن ۲۷ اردیبهشت با حضور مهمانان داخلی و خارجی برگزار می‌شود گفت: ما باید از تجربیات سال‌های گذشته بهره ببریم و برای حل مشکلات اقدام کنیم تا پشتیبانی شایسته‌ای از این مراسم شود.
امان محمد باشقره، مختومقلی فراغی را یکی از محورهای وحدت در گلستان دانست و بیان کرد: مراسم بزرگداشت این عارف و شاعر ایرانی با محوریت وحدت، برنامه‌ریزی و اجرا شود.
فرماندار مراوه تپه با بیان اینکه در روزهای منتهی به مراسم، جمع کثیری از اقشار مختلف مردم در آرامگاه مختومقلی فراغی حضور خواهند داشت، ادامه داد: تامین آب شرب بهداشتی و سالم، بهبود روشنایی محوطه و محیط پیرامونی همراه با افزایش ولتاژ برق، پاکسازی و زیبا سازی محوطه، پیش بینی و ایجاد پارکینگ وسایل نقلیه، بهبود عبور و مرور خودروها و نیز افزایش پهنای باند و بهبود پوشش مخابراتی تلفن همراه و افزایش سرویس‌های بهداشتی، از الزامات برگزاری این مراسم است.
انتهای پیام
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان